Η Ημέρα του Αγίου Πατρικίου τιμάται κάθε χρόνο στις 17 Μαρτίου, την επέτειο του θανάτου του τον πέμπτο αιώνα.
Η Ημέρα του Αγίου Πατρικίου 2023 θα διεξαχθεί την Παρασκευή 17 Μαρτίου.
Οι Ιρλανδοί τηρούν την ημέρα αυτή ως θρησκευτική εορτή για πάνω από 1.000 χρόνια. Την Ημέρα του Αγίου Πατρικίου, η οποία πέφτει κατά τη διάρκεια της χριστιανικής περιόδου της Σαρακοστής, οι ιρλανδικές οικογένειες παραδοσιακά εκκλησιάζονταν το πρωί και γιόρταζαν το απόγευμα.
Οι απαγορεύσεις της Σαρακοστής για την κατανάλωση κρέατος καταργούνταν και οι άνθρωποι χόρευαν, έπιναν μπίρα και ουίσκι και γλεντούσαν με το παραδοσιακό ιρλανδικό γεύμα, μπέικον και λάχανο.
Ποιος ήταν όμως ο Άγιος Πατρίκιος;
Ο Άγιος Πατρίκιος, ο οποίος έζησε κατά τη διάρκεια του πέμπτου αιώνα, είναι ο προστάτης άγιος της Ιρλανδίας και ο εθνικός της απόστολος.
Γεννήθηκε στη ρωμαϊκή Βρετανία, απήχθη και μεταφέρθηκε στην Ιρλανδία ως σκλάβος στα 16 του χρόνια. Αργότερα δραπέτευσε, αλλά επέστρεψε στην Ιρλανδία ενώ λέγεται ότι έφερε τον χριστιανισμό στον λαό της.
Στους αιώνες που ακολούθησαν τον θάνατο του Πατρίκιου (πιστεύεται ότι έγινε στις 17 Μαρτίου 461), η μυθολογία γύρω από τη ζωή του ενσωματώθηκε όλο και περισσότερο στον ιρλανδικό πολιτισμό: Ίσως ο πιο γνωστός μύθος για τον Άγιο Πατρίκιο είναι ότι εξήγησε στο λαό την Αγία Τριάδα (Πατέρας, Υιός και Άγιο Πνεύμα) χρησιμοποιώντας τα τρία φύλλα ενός ιρλανδικού τριφυλλιού, του λεγόμενου Shamrock.
Περισσότερες από 100 παρελάσεις λαμβάνουν χώρα την Ημέρα του Αγίου Πατρικίου σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες με τη Νέα Υόρκη και τη Βοστώνη να φιλοξενούν τους μεγαλύτερους εορτασμούς.
Πότε γιορτάστηκε για πρώτη φορά η Ημέρα του Αγίου Πατρικίου;
Περίπου από τον 9ο ή 10ο αιώνα, οι άνθρωποι στην Ιρλανδία γιορτάζουν τη ρωμαιοκαθολική γιορτή του Αγίου Πατρικίου στις 17 Μαρτίου. Η πρώτη παρέλαση της Ημέρας του Αγίου Πατρικίου δεν πραγματοποιήθηκε στην Ιρλανδία αλλά στην Αμερική.
Τα αρχεία δείχνουν ότι η παρέλαση της Ημέρας του Αγίου Πατρικίου πραγματοποιήθηκε στις 17 Μαρτίου 1601 σε μια ισπανική αποικία στο σημερινό St. Augustine της Φλόριντα.
Η παρέλαση, καθώς και ο εορτασμός της Ημέρας του Αγίου Πατρικίου ένα χρόνο πριν, είχαν οργανωθεί από τον Ιρλανδό εφημέριο της ισπανικής αποικίας, Ricardo Artur.
Περισσότερο από έναν αιώνα αργότερα, οι νοσταλγοί της πατρίδας, Ιρλανδοί στρατιώτες που υπηρετούσαν στον αγγλικό στρατό παρέλασαν στη Νέα Υόρκη στις 17 Μαρτίου 1772 για να τιμήσουν τον Ιρλανδό προστάτη άγιο.
Ο ενθουσιασμός για τις παρελάσεις της Ημέρας του Αγίου Πατρικίου στη Νέα Υόρκη, τη Βοστώνη και άλλες πρώιμες αμερικανικές πόλεις αυξήθηκε από εκεί και πέρα.
Ανάπτυξη των εορτασμών της Ημέρας του Αγίου Πατρικίου.
Τα επόμενα 35 χρόνια, ο ιρλανδικός πατριωτισμός μεταξύ των αμερικανών μεταναστών άνθισε, προκαλώντας την άνοδο των λεγόμενων κοινωνικών ομάδων με τον τίτλο “Irish Aids”, όπως οι Friendly Sons of Saint Patrick και η Hibernian Society.
Κάθε ομάδα διοργάνωνε ετήσιες παρελάσεις με γκάιντες (οι οποίες στην πραγματικότητα έγιναν για πρώτη φορά δημοφιλείς στον σκωτσέζικο και τον βρετανικό στρατό) και τύμπανα.
Το 1848, διάφορες από τις προαναφερόμενες κοινωνικές ομάδες, αποφάσισαν να ενώσουν τις παρελάσεις τους με σκοπό να σχηματίσουν μία επίσημη παρέλαση για την Ημέρα του Αγίου Πατρικίου στη Νέα Υόρκη.
Σήμερα, αυτή η παρέλαση είναι η παλαιότερη λαϊκή παρέλαση στον κόσμο και η μεγαλύτερη στις Ηνωμένες Πολιτείες, με πάνω από 150.000 συμμετέχοντες. Κάθε χρόνο, σχεδόν 3 εκατομμύρια άνθρωποι παρατάσσονται στη διαδρομή του 1,5 μιλίου για να παρακολουθήσουν την παρέλαση, η οποία διαρκεί πάνω από πέντε ώρες. Η Βοστώνη, το Σικάγο, η Φιλαδέλφεια και η Σαβάνα γιορτάζουν επίσης την ημέρα αυτή με παρελάσεις στις οποίες συμμετέχουν από 10.000 έως 20.000 άτομα η καθεμία.
Το 2020, η παρέλαση της Νέας Υόρκης ήταν μία από τις πρώτες μεγάλες εκδηλώσεις της πόλης που ακυρώθηκαν λόγω της πανδημίας COVID-19. Το 2021 ακυρώθηκε ξανά και επέστρεψε το 2022.
Οι Ιρλανδοί στην Αμερική
Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, οι περισσότεροι Ιρλανδοί μετανάστες στην Αμερική ήταν μέλη της προτεσταντικής μεσαίας τάξης. Όταν ο μεγάλος λιμός της πατάτας έπληξε την Ιρλανδία το 1845, σχεδόν 1 εκατομμύριο φτωχοί και αμόρφωτοι Ιρλανδοί καθολικοί άρχισαν να συρρέουν στην Αμερική για να γλιτώσουν από την πείνα.
Η Επαναστατική Ημέρα του Αγίου Πατρικίου του Τζορτζ Ουάσινγκτον
Περιφρονημένοι για τις ξένες θρησκευτικές πεποιθήσεις τους και την άγνωστη προφορά τους από την αμερικανική προτεσταντική πλειοψηφία, οι μετανάστες δυσκολεύονταν να βρουν ακόμη και δουλειές του ποδαριού. Όταν οι Ιρλανδοαμερικανοί στις πόλεις της χώρας κατέβηκαν στους δρόμους την Ημέρα του Αγίου Πατρικίου για να γιορτάσουν την κληρονομιά τους, οι εφημερίδες τους παρουσίαζαν σε γελοιογραφίες ως μεθυσμένους, βίαιους πιθήκους.
Σύντομα ξεκίνησαν να συνειδητοποιούν, ωστόσο, ότι ο μεγάλος και αυξανόμενος αριθμός τους τους προίκισε με μια πολιτική δύναμη που δεν είχε ακόμη αξιοποιηθεί. Άρχισαν να οργανώνονται, και το ψηφοδέλτιό τους, γνωστό ως “Πράσινη Μηχανή” (Green Machine), έγινε μια σημαντική ψήφος για τους πολιτικούς υποψήφιους.
Ξαφνικά, οι ετήσιες παρελάσεις της Ημέρας του Αγίου Πατρικίου έγιναν μια επίδειξη δύναμης για τους Ιρλανδοαμερικανούς, καθώς και ένα γεγονός που έπρεπε να παρακολουθήσουν πολλοί πολιτικοί υποψήφιοι.
Το 1948, ο πρόεδρος Harry S. Truman παρακολούθησε την παρέλαση της Ημέρας του Αγίου Πατρικίου στη Νέα Υόρκη, μια περήφανη στιγμή για τους πολλούς Ιρλανδοαμερικανούς των οποίων οι πρόγονοι έπρεπε να πολεμήσουν τα στερεότυπα και τις φυλετικές προκαταλήψεις για να βρουν την αποδοχή στον “Νέο Κόσμο”.
Ο ποταμός Σικάγο βαμμένος πράσινος
Καθώς οι Ιρλανδοί μετανάστες εξαπλώνονταν στις Ηνωμένες Πολιτείες, άλλες πόλεις ανέπτυξαν τις δικές τους παραδόσεις.
Μία από αυτές είναι το ετήσιο βάψιμο του ποταμού Σικάγο σε πράσινο χρώμα.
Η πρακτική ξεκίνησε το 1962, όταν οι εργαζόμενοι της πόλης, για τον έλεγχο της ρύπανσης χρησιμοποίησαν βαφές για να εντοπίσουν παράνομες απορρίψεις λυμάτων και συνειδητοποίησαν ότι η πράσινη βαφή θα μπορούσε να αποτελέσει έναν μοναδικό τρόπο για τον εορτασμό της γιορτής.
Εκείνη τη χρονιά, απελευθέρωσαν 100 κιλά πράσινης φυτικής βαφής στον ποταμό -αρκετά για να τον κρατήσουν πράσινο για μια εβδομάδα. Σήμερα, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η περιβαλλοντική ζημία, χρησιμοποιούνται μόνο 40 κιλά βαφής και το ποτάμι γίνεται πράσινο μόνο για μερικές ώρες.
Αν και οι ιστορικοί του Σικάγο υποστηρίζουν ότι η ιδέα της πόλης τους για ένα ποτάμι με πράσινο χρώμα ήταν πρωτότυπη, ορισμένοι κάτοικοι της Σαβάνα της Τζόρτζια (της οποίας η παρέλαση της Ημέρας του Αγίου Πατρικίου, η παλαιότερη στη χώρα, χρονολογείται από το 1813) πιστεύουν ότι η ιδέα προήλθε από την πόλη τους.
Επισημαίνουν ότι, το 1961, ο διευθυντής εστιατορίου ξενοδοχείου ονόματι Tom Woolley έπεισε τους αξιωματούχους της πόλης να βάψουν τον ποταμό της Σαβάνα πράσινο. Το πείραμα δεν λειτούργησε ακριβώς όπως είχε προγραμματιστεί και το νερό πήρε μόνο μια ελαφριά πρασινωπή απόχρωση. Η Σαβάνα δεν επιχείρησε ποτέ ξανά να βάψει το ποτάμι της, αλλά ο Woolley υποστηρίζει (αν και άλλοι διαψεύδουν τον ισχυρισμό) ότι πρότεινε προσωπικά την ιδέα στον δήμαρχο του Σικάγο Richard J. Daley.
Εορτασμοί της Ημέρας του Αγίου Πατρικίου σε όλο τον κόσμο
Σήμερα, άνθρωποι όλων των καταβολών γιορτάζουν την Ημέρα του Αγίου Πατρικίου, ιδίως σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Αυστραλία. Αν και η Βόρεια Αμερική φιλοξενεί τις μεγαλύτερες παραγωγές, η Ημέρα του Αγίου Πατρικίου γιορτάζεται σε όλο τον κόσμο σε τοποθεσίες μακριά από την Ιρλανδία, όπως η Ιαπωνία, η Σιγκαπούρη και η Ρωσία.
Οι δημοφιλείς συνταγές για την Ημέρα του Αγίου Πατρικίου περιλαμβάνουν ιρλανδικό ψωμί με σόδα, κορν μπιφ και λάχανο και σαμπάνια. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι άνθρωποι συχνά φορούν πράσινο την Ημέρα του Αγίου Πατρικίου.
Στην Ιρλανδία, η Ημέρα του Αγίου Πατρικίου είναι παραδοσιακά μια πνευματική και θρησκευτική περίσταση. Στην πραγματικότητα, μέχρι τη δεκαετία του 1970, οι ιρλανδικοί νόμοι επέβαλαν να είναι κλειστές οι παμπ στις 17 Μαρτίου.
Από το 1995, ωστόσο, η ιρλανδική κυβέρνηση ξεκίνησε μια εθνική εκστρατεία για να χρησιμοποιήσει το ενδιαφέρον για την Ημέρα του Αγίου Πατρικίου για την προώθηση του τουρισμού και την προβολή της Ιρλανδίας και του ιρλανδικού πολιτισμού στον υπόλοιπο κόσμο.
Τι σχέση έχουν οι καλικάντζαροι με την Ημέρα του Αγίου Πατρικίου;
Ένα σύμβολο της ιρλανδικής γιορτής είναι ο καλικάντζαρος. Η αρχική ιρλανδική ονομασία για αυτές τις μορφές της λαογραφίας είναι “lobaircin”, που σημαίνει “μικρόσωμος τύπος”. Η πίστη στα καλικαντζαράκια πιθανώς προέρχεται από την κέλτικη πίστη στις νεράιδες, μικροσκοπικούς άνδρες και γυναίκες που μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις μαγικές τους δυνάμεις για να υπηρετήσουν το καλό ή το κακό. Στα κέλτικα λαϊκά παραμύθια, τα ξωτικά ήταν δύστροπες ψυχές, υπεύθυνες για την επιδιόρθωση των παπουτσιών των άλλων νεράιδων.
Αν και μόνο δευτερεύουσες φιγούρες στην κέλτικη λαογραφία, τα ξωτικά ήταν γνωστά για τα τεχνάσματά τους, τα οποία συχνά χρησιμοποιούσαν για να προστατεύουν τον πολυθρύλητο θησαυρό τους.
Τα καλικαντζαράκια έχουν τη δική τους γιορτή στις 13 Μαΐου, αλλά γιορτάζονται επίσης στον Άγιο Πατρίκιο, με πολλούς να ντύνονται ως πανούργες νεράιδες.
Με αφορμή την ημέρα του Αγίου Πατρικίου, σας προτείνουμε 5 ιρλανδικά ουίσκι που αξίζει να δοκιμάστε:
